Alternarioza ziemniaka [Alternaria solani]

Alternarioza ziemniaka – charakterystyka

Alternarioza ziemniaka, spowodowana przez grzyby rodzaju Alternaria solani i Alternaria alternata, stanowi powszechny problem w rejonach uprawy ziemniaków. Choroba ta może prowadzić do znaczących strat plonu bulw oraz obniżenia ich jakości.

Objawy występowania alternariozy ziemniaka

Pierwsze objawy choroby stają się widoczne po ok. 2 miesiącach od posadzenia.W przypadku porażenia przez sprawcę suchej plamistości liści ziemniaka – Alternaria solani, objawy zaobserwować można na dolnych liściach w postaci okrągłych plam barwy brunatnej o średnicy 0,5–2 cm lub nieregularnych plam z koncentrycznie ułożonymi kręgami. Bardzo często towarzyszą im również chlorozy, a tkanki w ich obrębie zasychają i stają się kruche. Wraz z rozwojem choroby symptomy przenoszą się na wyższe partie roślin. Przy silnym porażeniu liście mogą całkowicie zamierać.

W przypadku porażenia przez grzyb Alternaria alternata dochodzi do rozwoju brunatnej plamistości liści ziemniaka. Objawy choroby widoczne są na łodygach i liściach w postaci drobnych, nierównomiernie rozmieszczonych plam o średnicy 0,2–0,5 cm z zarodnikami bez kręgów. Porażeniu mogą ulec również ogonki liściowe, a objawem są wówczas plamy mające kształt kresek. Objawy mogą pojawiać się również podczas przechowywania ziemniaków na bulwach w postaci suchych i ciemnych plam

Jak rozpoznać alternariozę ziemniaka?

Alternariozę ziemniaka wyróżniają charakterystyczne suche, brunatne plamy na liściach, łodygach i bulwach. W zależności od sprawcy choroby mogą przybierać różne rozmiary i kształty. Początkowo pojawiają się na dolnych partiach roślin i stopniowo obejmują coraz wyższe.

Jak wygląda alternarioza ziemniaka?

Alternarioza ziemniaka to brązowe plamy, pojawiające się na różnych częściach rośliny.

Okres i miejsce występowania alternariozy ziemniaka

Alternarioza może pojawić się w głównych rejonach uprawy ziemniaków. Występuje szczególnie w warunkach wilgotności względnej powietrza poniżej 80% przy temperaturze powyżej 18°C. Optymalna temperatura to 24–26°C w przypadku Alternaria solani i 26–28°C dla Alternaria alternata.

Kiedy może się pojawić alternarioza ziemniaka?

Rozwojowi alternariozy sprzyjają:

• jednostronny płodozmian,
• zainfekowane bulwy,
• resztki pożniwne.

Alternarioza ziemniaka – szkodliwość

Alternarioza ziemniaka może powodować znaczne straty w plonie bulw, które mogą sięgnąć nawet 50%. Ponadto choroba wpływa negatywnie na ich jakość, co niesie istotne konsekwencje ekonomiczne dla producentów.

Alternarioza ziemniaka – zapobieganie

• wykorzystywanie zdrowych, kwalifikowanych sadzeniaków,
• sadzenie przy temperaturze gleby 6–8°C,
• racjonalne nawożenie azotem,
• stosowanie płodozmianu i przedplonów,
• niszczenie resztek pożniwnych,
• dobór odmian odpornych na chorobę.

Alternarioza ziemniaka – zwalczanie

W zwalczaniu alternariozy stosuje się odpowiednio dobrane fungicydy. Należy jednak pamiętać, że skuteczne środki na alternariozę ziemniaka powinny działać na obu sprawców choroby jednocześnie.

Skuteczne środki na alternariozę ziemniaka

Dostępne na rynku fungicydy na alternariozę mogą zawierać substancje z grupy triazoli lub np. boskalid w połączeniu z pochodnymi strobiluryny. Ważne jest, aby stosować je zgodnie z zaleceniami producenta.

Jakie uprawy atakuje alternarioza?

Alternarioza atakuje przede wszystkim uprawy ziemniaków, powodując szkody zarówno na liściach, jak i bulwach roślin.

Alternarioza ziemniaka – cykl rozwojowy

Rośliny mogą zostać porażone alternariozą poprzez kontakt z zainfekowanymi resztkami roślinnymi, sadzeniakami lub przez przeniesienie zarodników przez wiatr lub krople deszczu.

Zarodniki grzyba osiedlają się na powierzchni rośliny i wnikają do tkanek przez naturalne otwory lub rany. Po zainfekowaniu rośliny, grzyb zaczyna rozwijać się wewnątrz tkanek roślinnych. Rozrastające się struktury grzyba tworzą strzępki, które mogą rozprzestrzeniać się wewnątrz rośliny, wywołując uszkodzenia tkanek. W miarę rozwoju grzyb tworzy zarodniki alternariozy ziemniaka na powierzchni zainfekowanych tkanek.

Jakie są przyczyny rozwoju alternariozy ziemniaka?

Rozwój alternariozy ziemniaka zachodzi w warunkach wysokiej wilgotności i umiarkowanej temperatury. Zarodniki rozprzestrzeniają się przez zainfekowane bulwy, wiatr oraz deszcz, a nawet rosę.

Jakie są skutki rozwoju alternariozy ziemniaka?

Efekty rozwoju alternariozy ziemniaka obejmują znaczne straty w plonie bulw oraz obniżenie ich jakości, co ma negatywne skutki ekonomiczne.