Chwościk buraka [Cercospora beticola]

Chwościk buraka – charakterystyka

Chwościk buraka to choroba grzybowa buraków wywoływana przez Cercospora beticola. Chwościk buraka staje się szczególnie groźny po zwarciu się międzyrzędzi, co powoduje miejscowe podwyższenie wilgotności łanu. Przed zwarciem międzyrzędzi, liście buraka są przewietrzane, co utrudnia kiełkowanie zarodników konidialnych i wnikanie strzępek infekcyjnych przez szparki oddechowe do wnętrza blaszki liściowej.

Objawy występowania chwościka w burakach

Objawy chwościka buraka na liściach przejawiają się w postaci beżowych plam, otoczonych obwódką w odcieniach czerwieni. W miarę rozwoju choroby plamy te powiększają się i zlewają się ze sobą. Intensywna infekcja może spowodować opadanie liści i osłabienie rośliny. W odpowiedzi na utratę liści, buraki wytwarzają nowe listki, co prowadzi do wydłużenia głowy korzeniowej i redukcji masy korzeniowej, co z kolei wpływa na obniżenie plonu korzeniowego.

Rozpoznawanie

Cykl rozwojowy sprawcy choroby trwa od trzech do czterech tygodni. Grzybnia rozwija się w miękiszu liści buraka. Pierwsze objawy chwościka buraka widoczne są w postaci okrągłych, dwubarwnych plam o średnicy od 3 do 5 mm pojawiających się na najstarszych liściach. Początkowo środek plam jest kolory białego, a z czasem przybiera barwę szarą. Z kolei obwódka plam jest najczęściej koloru czerwonego lub szaro-brunatnego. Silnie porażone fragmenty liści lub całe liście z czasem żółkną, a kiedy porażone zostanie ok. 50% ich powierzchni, wówczas zasychają. W miarę zasychania najstarszych liści roślina wytwarza nowe liście, czego skutkiem jest wydłużenie głowy korzeniowej buraka oraz redukcja masy korzenia.

Grzyb zimuje na resztkach roślinnych pozostałych po zbiorze buraka oraz na chwastach z rodziny komosowatych (Chenopodiaceae). Konidia rozprzestrzeniają się z wiatrem, a także z kroplami deszczu.

Jak rozpoznać chwościka buraka?

Na liściach i łodygach porażonych chwościkiem buraka pojawiają się jasne plamy z bordową obwódką, które z czasem zajmują większą powierzchnię liści, prowadząc do ich żółknięcia i zasychania. Na obumarłych częściach liści widoczne są czarne punkciki, będące zarodnikami konidialnymi grzyba.

Jak wygląda chwościk w burakach?

Chwościk buraka objawia się na liściach w postaci beżowych, potem jasnoszarych plam o średnicy 3–5 mm, otoczonych bordową lub szaro-brunatną obwódką.

Okres i miejsce występowania chwościka w burakach

Chwościk buraka rozwija się przez cały okres wegetacji roślin, nasilając się zwłaszcza w lipcu lub na początku sierpnia.

Kiedy może się pojawić chwościk w burakach?

Optymalne warunki do infekcji to ciepła i wilgotna pogoda, kiedy temperatury w ciągu dnia wynoszą 25–30°C, a w nocy nie spadają poniżej 15°C, przy wilgotności powietrza powyżej 95%.

Chwościk buraka – szkodliwość

Chwościk buraka może powodować znaczne szkody w uprawach buraka cukrowego i buraka ćwikłowego. W przypadku dużego nasilenia choroby, rośliny mogą utracić nawet 80% liści, co prowadzi do obniżki plonu sięgającej nawet 30%. Ponadto jakość zebranych korzeni może być również zmniejszona.

Chwościk w burakach – zapobieganie

• staranne przyoranie liści po zbiorze buraków,
• 4 letnia przerwa w uprawie buraków na tym samym stanowisku,
• unikanie wysiewania buraków w sąsiedztwie pól, na których był uprawiany burak,
• unikanie wysiewania buraków w miejscach, gdzie uprzednio usypywano pryzmy korzeni,
• zbilansowane nawożenie,
• prawidłowe zwalczanie chwastów komosowatych i burakochwastów,
• dobór odmian o podwyższonej odporności.

Chwościk buraka – metody zwalczania

W zwalczaniu chwościka buraka ważne jest przede wszystkim zapobieganie rozwojowi choroby. W przypadku wystąpienia choroby należy zastosować odpowiednie fungicydy, zarejestrowane do zwalczania chwościka w burakach. Należy pamiętać o przestrzeganiu zaleceń producenta dotyczących dawkowania i terminów aplikacji fungicydów.

Skuteczne środki do zwalczania chwościka w burakach

W zwalczaniu chwościka buraka skuteczna jest substancja mefentriflukonazolz grupy triazoli. W produktach BASF mefentriflukonazol został zastosowany w postaci Revysolu® o wyjątkowych właściwościach chemicznych.

Jakie uprawy atakuje chwościk buraka?

Chwościk buraka atakuje zarówno buraki cukrowe, jak i ćwikłowe.

Chwościk buraka – cykl rozwojowy

Cały cykl rozwojowy chwościka buraka trwa od trzech do czterech tygodni. Rozpoczyna się od zimowania grzyba na resztkach roślinnych pozostałych po zbiorze buraka oraz na chwastach z rodziny komosowatych. Następnie, w odpowiednich warunkach wiosennych, grzybnia rozwija się w miękiszu liści buraka. Pierwsze objawy chwościka buraka stają się widoczne na najstarszych liściach w postaci okrągłych, dwubarwnych plam. Początkowo środek plam jest koloru beżowego, a z czasem przybiera barwę szarą, a obwódka plam może mieć kolor czerwony lub szaro-brunatny. W miarę rozwoju choroby, plamy chwościka buraka powiększają się i zlewają ze sobą, co może prowadzić do opadania liści i osłabienia rośliny.

Jakie są przyczyny rozwoju chwościka w burakach?

Głównym źródłem zakażenia są resztki roślin buraka pozostawione po zbiorach. Do rozwoju chwościka w burakach przyczyniają się również:

• zbyt często przypadające w płodozmianie buraki na tym samym polu,
• niezbilansowane nawożenie azotem,
• nieodpowiednio zagospodarowywane liście po zbiorze buraków,
• bliskie sąsiedztwo plantacji buraków uprawianych w poprzednim sezonie,
• obecność chwastów z rodziny komosowatych, burakochwastów.

Jakie są skutki rozwoju chwościka buraka?

Rozwój chwościka buraka powoduje osłabienie wzrostu roślin, obumieranie liści, zmniejszenie zawartości cukru w korzeniach, a także obniżenie plonu korzeniowego. Intensywne wytwarzanie nowych liści w odpowiedzi na utratę obumarłych prowadzi do wydłużenia głowy korzeniowej buraka i redukcji jego masy. W przypadku dużego nasilenia choroby, rośliny mogą utracić nawet 80% liści, co znacząco wpływa na zdolność do przeprowadzenia fotosyntezy i magazynowania cukrów.