Samosiewy rzepaku [Brassica napus]

Rośliny rosnące samodzielnie (nieuprawiane), które znajdując się na plantacji roślin uprawnych (następczych) traktowane są jako uciążliwe chwasty stanowiące zagrożenie dla upraw roślin zbożowych, prowadząc również do degradacji gleby.

Występowanie

Występują przede wszystkim na plantacjach zbóż jarych oraz ozimych. Można je także spotkać na polach z kukurydzą oraz rzepakiem.

Opis rośliny

Samosiewy rzepaku powstają głównie w wyniku samorozsiewania się nasion, ponieważ rosnące odgałęzienia rzepaku nie zakwitają jednocześnie. W uprawach rolniczych samosiewy rzepaku traktowane są jako rośliny niepożądane (chwasty). Na plantacjach stanowią poważną konkurencję dla uprawianych roślin następczych. Najczęściej rosną szybciej i wygrywają konkurencję o składniki pokarmowe, a także o wodę i światło z roślinami uprawnymi. Obecność samosiewów rzepaku może powodować znaczną obniżkę plonu. Ponadto samosiewy rzepaku niepotrzebnie zagęszczają obsadę, przyczyniając się do znacznego obniżenia zimotrwałości roślin uprawnych znajdujących się na danej plantacji. Wiele osypanych nasion rzepaku kiełkuje zaraz po osypaniu, jednak znaczna liczba nasion pozostaje w uśpieniu w glebie – wiele nasion nie kiełkuje bezpośrednio po opadnięciu na podłoże. Osypane nasiona rzepaku mogą przetrwać w glebie nawet do 10 lat. Samosiewy rzepaku zaburzają wartość uprawową łanu, utrudniając jednocześnie uzyskanie surowca o pożądanych standardach. Ponadto mogą stwarzać zagrożenie chorobowe, ponieważ mogą stanowić źródło infekcji grzybowej lub stać się siedliskiem, na którym będą mogły rozwijać się szkodniki.

Ograniczenie osypywania się nasion w czasie zbioru rzepaku możliwe jest poprzez wybór odpowiedniego terminu zbioru, a także siew odmian, które wyróżnia mniejsza podatność na osypywanie nasion. Dobrym rozwiązaniem jest również wykonanie przed zbiorem zabiegu sklejania łuszczyn. Jeśli jednak dojdzie do osypania się nasion, należy pozwolić na skiełkowanie jak największej liczby samosiewów, po czym zniszczyć je mechanicznie, wykonując np. płytką orkę ścierniska lub stosując odpowiednie środki chemicznie. Przygotowując pole do następnej uprawy należy przeprowadzić lustracje w celu sprawdzenia, czy samosiewy rzepaku zostały w odpowiedni sposób zniszczone.