Opuchlaki [Otiorhynchus sp.]

Występowanie i znaczenie

Szerokie rozpowszechnienie w głównych rejonach uprawy truskawek, malin, borówek, porzeczek, agrestu oraz winorośli. Mogą występować również na plantacjach roślin ozdobnych. Postacie dorosłe atakują najmłodsze liście, składając jaja w pobliżu szyjki korzeniowej. Największe szkody wyrządzają larwy, które obgryzają korzenie oraz podstawę łodygi, utrudniając pobieranie składników odżywczych i w konsekwencji prowadząc do zasychania roślin. Dodatkowo tkanki, które uległy uszkodzeniu stanowią wrota dla infekcji grzybowych i bakteryjnych. Uszkodzenia powodowane przez dorosłe opuchlaki są najczęściej niewielkie i ograniczają się do wygryzania okrągławych dziur w liściach. Szkodniki mogą przyczyniać się do przedwczesnej likwidacji plantacji. Starsze uprawy są bardziej odporne na uszkodzenia niż młode rośliny lub nowe sadzonki.

Okres wykrywania

Larwy szkodnika rozpoczynają żerowanie przy kilku stopniach na plusie – najczęściej jesienią lub ciepłą zimą (mogą żerować przy temperaturze ok. 0°C). Późną wiosną (przełom maja i czerwca) larwy wchodzą w fazę poczwarki, po której pojawią się formy dorosłe szkodnika. Dorosłe chrząszcze aktywne są tylko w nocy.

Opis szkodnika

Opuchlaki to chrząszcze z rodziny ryjkowcowatych. Opuchlaki mają 4 stadia rozwojowe: jaja, larwy, poczwarki i dorosły owad. Długość ciała dorosłych osobników wynosi od 10 do 11 mm (często do 20 mm). Cechą charakterystyczną opuchlaków jest ciemnobrązowa lub czarna barwa pancerza oraz wyraźnie widoczne czułki. Samice składają do 1000 jaj, z których po ok. dwóch tygodniach wylęgają się larwy. Larwy szkodnika dorastają do ok. 10 mm i nie mają widocznych odnóży Są zgięte łukowato, koloru białego lub kremowego z ciemniejszą głową i żerują zaraz po wylęgnięciu. Ich szkodliwość polega na wygryzaniu skórki korzeni i podstawy pnia. Formą zimującą szkodników najczęściej są larwy, jednak w uprawach pod osłonami mogą zimować także chrząszcze. Zaatakowane przez szkodniki rośliny początkowo wyglądają jakby podsychały, a następnie najczęściej obumierają.

Chrząszcze te licznie i łatwo rozmnażają się dzieworodnie (do rozmnażania nie potrzebują osobników męskich). Opuchlaki są nielotami, dlatego też uszkadzają głównie dolne partie roślin. Rozprzestrzenianie się opuchlaków na większe odległości następuje najczęściej przez zakażony materiał roślinny.

Wzmożone występowanie

• pozostawione na polu resztki roślinne,
• sadzenie sadzonek z widocznymi objawami żerowania szkodnika,
• utrzymująca się ciepła pogoda.

Agrotechniczne działania zapobiegawcze

• staranne i głębokie przyoranie resztek roślinnych,
• odławianie szkodników,
• zbieranie i niszczenie szkodników w nocy, kiedy opuszczają swoje kryjówki,
• używanie do sadzenia świeżego podłoża,
• ustawianie doniczek z rozsadą na podkładkach lub nóżkach,
• wykorzystywanie nicieni,
• stwarzanie odpowiednich warunków do rozwoju naturalnych wrogów szkodnika – m.in. ptaków, pająków oraz owadożernych kręgowców.