Piętnówka kapustnica [Mamestra brassicae]

Występowanie i znaczenie

Szerokie rozpowszechnienie w głównych rejonach uprawy roślin kapustowatych na terenie całego kraju. Oprócz tego, że jest głównym szkodnikiem kapustowatych, żywi się 70 roślinami należącymi do 22 rodzin, m.in. pomidorem, burakiem, cebulą, rabarbarem oraz truskawką. Spotkać ją można również w ogrodach, na ugorach, przydrożach, łąkach, polanach, terenach ruderalnych oraz na skraju lasów. Stadium szkodliwym są gąsienice. To polifagiczny owad, który żeruje na liściach, przyczyniając się do spadku wielkości i jakości plonu.

Okres wykrywania

Czas lotów trwa od maja do października. Gąsienice żerują od lipca aż do listopada (mogą uszkadzać rośliny już we wszystkich fazach rozwojowych). Motyle pierwszego pokolenia pojawiają się na przełomie maja i czerwca.Po 5-10 dniach od złożenia jaj pojawiają się gąsienice żerujące do połowy lipca. Drugie pokolenie motyli pojawia się pod koniec lipca i lata w sierpniu oraz we wrześniu.

Opis szkodnika

Gatunek motyla z rodziny sówkowatych i podrodziny piętnówek. Szkodnik o rozpiętości skrzydeł od 37 do 50 mm. Przednie skrzydła są barwy ciemnobrązowej z ciemnymi kropkami oraz lśniącymi plamkami i kreskami. Barwa tylnych skrzydeł jest ciemnoszarobrązowa i jaśniejsza u nasady. Motyl najczęściej lata o świcie i zmierzchu, a w ciągu dnia chowa się w uprawach. Po przepoczwarczeniu samice składają jaja w skupiskach od 20 do 100 sztuk po spodniej stronie liści. Larwy początkowo żerują na krawędziach liści. Poczwarki mają ciało długości 20-24 mm, barwy czerwonobrunatnej, błyszczące. Gąsienice początkowo są barwy zielonej. W pełni wyrośnięte gąsienice są barwy brązowej lub czarnej z pomarańczowymi pasami po bokach ciała długości do 40 mm. Gąsienice żywią się najmłodszymi liśćmi, pozostawiając charakterystyczne szkieletowe liście wraz z dziurami i wydzieliną. Wydzielina, gromadząc się w głąbie kapusty powoduje spadek wartości handlowej roślin. Gąsienice zanieczyszczają również rośliny uprawne odchodami, będącymi źródłem wielu mikroorganizmów chorobotwórczych, które powodują gnicie roślin. Przy braku pokarmu szkodniki przejawiają zdolności kanibalistyczne.

Formą zimującą szkodnika jest poczwarka, a miejscem zimowania jest gleba. W ciągu roku rozwijają się dwa pokolenia szkodnika. Próg ekonomicznej szkodliwości stanowią 4-5 gąsienic na 50 roślinach.

Wzmożone występowanie

• pozostawione na polu resztki pożniwne,
• obecność chwastów przyciągających motyle na plantacji.

Agrotechniczne działania zapobiegawcze

• staranne wykonanie głębokiej orki w celu zniszczenia zimujących poczwarek,
• zwalczanie chwastów, które przyciągają motyle,
• zmianowanie roślin,
• lustracje pól pod kątem obecności szkodnika.