Pryszczarkowate [Cecidomyiidae]

Występowanie i znaczenie

Szerokie rozpowszechnienie w głównych rejonach uprawy roślin rolniczych i warzywniczych, a także w lasach iglastych i liściastych. Stadium szkodliwym są larwy, które wysysając soki z roślin powodują ich usychanie. Larwy żerując w tkankach roślin przyczyniają się do powstawania tzw. galasów, które tworzą się wskutek przyspieszonego podziału komórek roślinnych pod wpływem substancji chemicznych zawartych w ślinie.

Okres wykrywania

Im wyższa wilgotność powietrza, tym możliwy jest zdecydowanie liczniejszy atak szkodników.

Opis szkodnika

Pryszczarkowate to rodzina owadów z podrzędu muchówek długoczułkich, do której należy ponad 5,7 tysięcy gatunków, z czego na obszarze Polski spotkać można ponad 450 gatunków. To niewielkich rozmiarów owady o długości ciała od 1,5 do 3,5 mm z odwłokiem barwy czerwonawej. Czułki są długie, bardzo często pokryte szczecinkami. Skrzydła owadów są szerokie i mają silnie zredukowane użyłkowanie. Najczęściej są barwy żółtej, pomarańczowej lub czerwonej. Larwy pryszczarkowatych są jaskrawo ubarwione. Są drapieżne lub roślinożerne i mogą wysysać soki źdźbeł, głównie jęczmienia, pszenicy oraz żyta, powodując zasychanie roślin. Larwy mogą uszkadzać również nasiona i wysysać wewnętrzne ściany łuszczyn, w wyniku czego łuszczyny przedwcześnie żółkną, nabrzmiewają, deformują się przy wierzchołku i przedwcześnie pękają. Powoduje to osypywanie się nasion i powstawanie samosiewów na polach.

Część larw jest drapieżnikami mszyc oraz koliszków. Postacie dorosłe na ogół mają uwstecznione narządy gębowe i nie pobierają pokarmu.

Wzmożone występowanie

• wysoka dostępność pokarmu,
• warunki pogodowe sprzyjające rozwojowi poszczególnych gatunków,
• miejsca wilgotne i bogate w organiczne substancje pochodzenia roślinnego,
• pozostawione na polu resztki roślinne,
• stosowanie płodozmianu,
• obecność chwastów,
• niewłaściwy płodozmian.

Agrotechniczne działania zapobiegawcze

• lustracje pod kątem obecności szkodnika,
• zabiegi agrotechniczne polegające na niszczeniu resztek roślinnych – podorywka, orka głęboka,
• optymalny termin siewu roślin uprawnych,
• stosowanie płodozmianu,
• eliminacjach chwastów stanowiących kryjówki dla muchówek,
• dobór odmian odpornych na szkodniki.