Jak skutecznie zwalczać choroby drzew pestkowych?
Jak choroby grzybowe wpływają na plony i zdrowie drzew pestkowych?
Choroby grzybowe mają duży wpływ na zdrowie i plony drzew pestkowych, zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio. W pierwszej kolejności atakowane są kwiaty i pędy, które obumierają, to prowadzi do ograniczenia fotosyntezy. W wyniku tego, procesy metaboliczne są zaburzone, co obniża odporność drzew na patogeny i szkodniki. W konsekwencji dochodzi do znacznego obniżenia zdolności plonotwórczych drzew a w skrajnych przypadkach do ich całkowitego obumierania.
Ponadto, obniżenie zdrowotności drzewa w danym sezonie wpływa na jego przyszłe zbiory, prowadząc do ich zmniejszenia w kolejnych latach. Następnie patogeny grzybowe porażają rosnące, dojrzewające owoce, co prowadzi do ich przedwczesnego opadania, gnicia i całkowitej utraty jakość. Porażone owoce, krótko po zbiorze tracą wartość handlową i zanim trafią do konsumentów najczęściej nadają się tylko do utylizacji.
Dlaczego drzewa pestkowe są narażone na choroby?
Drzewa pestkowe, takie jak wiśnie, czereśnie, śliwy, brzoskwinie czy morele, są szczególnie podatne na choroby z kilku powodów. Przede wszystkim ich struktura anatomiczna i fizjologiczna, w tym cienka kora oraz specyficzna budowa pędów i owoców, sprawia, że są bardziej wrażliwe na atak patogenów.
Wilgotne warunki atmosferyczne sprzyjają rozwojowi grzybów, bakterii i wirusów, które łatwo penetrują tkanki roślinne, zwłaszcza w okresie intensywnego wzrostu. Dodatkowo, zmienne warunki pogodowe, takie jak mrozy wiosenne czy opóźnione przymrozki, mogą osłabić drzewa, czyniąc je bardziej podatnymi na infekcje. Często choroby grzybowe pojawiają się również z powodu nieodpowiedniej pielęgnacji. Niewłaściwe nawadnianie – zbyt duża ilość wody lub jej niedobór – osłabia rośliny i stwarza warunki sprzyjające rozwojowi patogenów. Z kolei błędy w przycinaniu mogą prowadzić do uszkodzeń, które są bramą do infekcji.
Pozostawianie zbyt gęstych koron, ogranicza przepływ powietrza, co sprzyja dłuższemu utrzymywaniu się wilgoci, a tym samym zwiększa ryzyko chorób grzybowych, takich jak brunatna zgnilizna drzew pestkowych (monilioza) , mączniak prawdziwy czy kędzierzawość liści.Patogeny są również przenoszone przez szkodniki, takie jak owady czy gryzonie, które uszkadzają rośliny i wspomagają rozwój infekcji.
Aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się chorób, niezwykle istotna jest odpowiednia profilaktyka. Obejmuje to wybór odpornych odmian drzew, właściwe nawożenie, kontrolę nawadniania oraz regularne cięcie drzew.
Monitorowanie stanu zdrowia roślin przez cały sezon wegetacyjny jest kluczowe, aby wcześnie zauważyć pierwsze objawy chorób i podjąć odpowiednie działania, takie jak stosowanie fungicydów, usuwanie chorych części roślin czy poprawę wentylacji w koronie drzew
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych – występowanie i zwalczanie
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych (monilioza) jest najczęściej występującą chorobą grzybową, która atakuje przede wszystkim kwiaty, pędy i owoce drzew pestkowych, takich jak wiśnie, czereśnie, śliwy, morele czy brzoskwinie.
Objawy choroby obejmują brązowe plamy na owocach, które szybko prowadzą do ich gnicia. Zainfekowane owoce opadają z drzewa, a grzyb może również zaatakować młode pędy, prowadząc do ich obumierania.
Choroba rozprzestrzenia się w wilgotnych warunkach, zwłaszcza podczas deszczowych wiosen i lat, a także przy temperaturze powyżej 12°C, która sprzyja rozwojowi grzyba. Monilinia, grzyb wywołujący tę chorobę, zimuje w opadłych owocach (mumiach) i martwych częściach roślin, a wiosną uwalnia zarodniki konidialne, które infekują kwiaty oraz młode owoce.
Zwalczanie brunatnej zgnilizny wymaga kilku kluczowych działań. Przede wszystkim należy regularnie usuwać opadłe, zainfekowane owoce i martwe pędy, aby zredukować źródła infekcji. W przypadku wykrycia choroby, należy stosować skuteczne fungicydy w odpowiednich terminach, zwłaszcza podczas kwitnienia, od momentu otwierania się pąków kwiatowych i pojawiania się pierwszych białych płatków oraz w fazie dojrzewania owoców.
Ponadto, odpowiednie przycinanie drzew, które poprawia wentylację i zmniejsza wilgotność w koronie, jest istotnym krokiem w zapobieganiu rozwoju grzybów. Zbyt duża wilgotność w obrębie drzew sprzyja rozwojowi chorób grzybowych, dlatego ważne jest, aby zapewnić roślinom odpowiednią przestrzeń i dostęp powietrza. Regularne monitorowanie drzew oraz szybka reakcja na pierwsze objawy choroby są kluczowe dla ochrony upraw przed dużymi stratami w plonach.
Szara pleśń drzew pestkowych – występowanie i zwalczanie
Szara pleśń to choroba wywoływana przez grzyb Botrytis cinerea. W obrębie gatunków sadowniczych infekuje kwiaty oraz owoce. Największe zagrożenie stanowi dla czereśni. W przypadku czereśni można go spotkać na owocach, szczególnie dojrzałych, których skórka uległa uszkodzeniu na skutek nakłucia przez owady lub powstania pęknięć po opadach deszczu (podobnie jak w przypadku moniliozy).
Do infekcji dochodzi gdy jest ciepło (powyżej 18°C) i panuje wysoka wilgotność powietrza. Porażone owoce zmieniają barwę na brunatną i pokrywają się charakterystycznym białym nalotem grzybni i szarym puszystym nalotem utworzonym z trzonków konidialnych. Od jednego zainfekowanego owocu zakażają się inne stykające się z nim. Powstają skupiska gnilne ale owoce nie pozostają na drzewie, tylko opadają.
Choroba ta jest notowana w znacznym nasileniu na czereśniach odmian intensywnie wiążących owoce, do których należą odmiany samopylne. W lata o znacznej ilości opadów deszczu podczas dojrzewania owoców choroba jest powszechna w sadach prowadzonych bez osłon oraz pod osłonami przeciwdeszczowymi, gdzie zazwyczaj panują znacznie wyższa temperatura i wilgotność niż na otwartej przestrzeni. W ograniczaniu tej choroby przydatne może okazać się przerzedzanie zawiązków oraz wprowadzenie do programu ochrony przedzbiorczej biofungicydu Serifel®.
Jakie fungicydy stosować na choroby drzew pestkowych ?
Skuteczną metodą walki z chorobami grzybowymi drzew pestkowych są odpowiednio dobrane fungicydy, które działają zarówno zapobiegawczo, jak i interwencyjnie. Wśród preparatów, które można stosować do ochrony drzew pestkowych, wyróżniają się Signum® 33 WG, Scala®, Sercadis®, Revyona® oraz Serifel®.
Signum® 33 WG jest fungicydem, który wykazuje wysoką skuteczność w zwalczaniu brunatnej zgnilizny w uprawach drzew pestkowych takich jak: wiśnia, czereśnia, morela, brzoskwinia, śliwa. Preparatem można wykonać maksymalnie 2-3 zabiegi w sezonie wegetacyjnym (w zależności od gatunku). Odstęp między zabiegami wynosi od 10 do14 dni.Zalecana dawka fungicydu to 0,75-1 kg na 1 ha. Stosowanie środka Signum® 33 WG zapewnia drzewom ochronę przed infekcjami grzybowymi, minimalizując ryzyko wystąpienia chorób.
Sercadis® to kolejny skuteczny fungicyd stosowany w ochronie drzew pestkowych, takich jak czereśnie, wiśnie czy śliwy, przed brunatną zgnilizną. Preparat działa najlepiej, gdy jest stosowany zapobiegawczo, a także w odpowiednich fazach rozwoju roślin, by zapewnić skuteczną ochronę przed infekcjami. Zalecana dawka preparatu to maksymalnie 0,3 l na 1 ha. W zależności od warunków, Sercadis® należy aplikować w dwóch zabiegach, zachowując odstęp co najmniej 7 dni między nimi. Pierwszy zabieg wykonuje się w fazie rozwoju kwiatostanu, gdy działki kielicha są otwarte, a widoczne są końce płatków oraz pojedyncze kwiaty (BBCH 57-89). Drugi zabieg należy przeprowadzić w momencie, gdy owoce osiągną dojrzałość konsumpcyjną, charakteryzującą się typowym smakiem i jędrnością. Środek grzybobójczy Sercadis® sprawdza się również w zwalczaniu brunatnej zgnilizny drzew pestkowych w małoobszarowych uprawach brzoskwini, moreli i nektaryny.
Innym fungicydem dedykowanym do ochrony drzew pestkowych przed brunatną zgnilizną jest preparat Revyona® . Doskonale sprawdza się w uprawach takich jak: wiśnia, śliwa, morela czy brzoskwinia. Zalecana dawka preparatu to maksymalnie 1,8 l na 1 ha. Jednak warto dopasować dawkę do powierzchni ściany liści (LWA), używając kalkulatora: Revyona® - BASF Agricultural Solutions, wtedy dawka w zależności od wielkości korony może być niższa. Stosowanie środka powinno odbywać się zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby. Najlepszy czas na wykonanie zabiegów to pełnia kwitnienia, kiedy zagrożenie chorobą jest największe. Kolejny zabieg można wykonać w ochronie przedzbiorczej owoców, która powinna być rozpoczęta w momencie opadania resztek okwiatu z rosnących zawiązków tj. ok 3-4 tygodnie po kwitnieniu i kontynuowana najpóźniej do 3 dni przed zbiorem z użyciem fungicydów o innym mechanizmie działania (np. Sercadis, Serifel). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym to dwa, z zachowaniem co najmniej 7-dniowego odstępu między nimi. Dzięki stosowaniu środka Revyona®, można skutecznie chronić drzewa przed rozwojem brunatnej zgnilizny, co w efekcie prowadzi do uzyskania zdrowych i wysokiej jakości owoców.
Kolejna propozycja to Scala® - skuteczny fungicyd przeznaczony do ochrony drzew pestkowych, takich jak wiśnia, czereśnia, śliwa, brzoskwinia, morela oraz nektaryna, przed brunatną zgnilizną drzew pestkowych. Zalecana dawka preparatu Scala® to 1,5 l na 1 ha. Zabieg powinien być przeprowadzony w odpowiednim okresie – najlepiej użyć go do wczesnowiosennej ochrony kwiatów i pędów, od momentu, gdy widoczne są pojedyncze, zamknięte pąki kwiatowe osadzone na krótkich szypułkach, a zielone łuski zaczynają się lekko otwierać (faza zielonego pąka)/ widoczne są końce płatków oraz pojedyncze kwiaty).W ciągu sezonu wegetacyjnego można wykonać maksymalnie dwa zabiegi, zachowując odstęp co najmniej 7 dni między nimi.
W ofercie fungicydów do ochrony upraw pestkowych od 2024 roku znajduje się również biofungicyd Serifel®, który można użyć w ochronie przed szarą pleśnią. Jest szczególnie polecany w uprawach sadów czereśniowych. Rekomendowana dawka to 0,5 kg na 1 ha. Produkt najlepiej użyć 2-3 krotnie w ochronie przedzbiorczej, gdyż bardzo pozytywnie wpływa na wytrzymałość pozbiorczą owoców (shelf life).
Gdzie kupić fungicydy do ochrony drzew pestkowych?
Fungicydy do ochrony drzew pestkowych, w tym preparaty takie jak Signum® 33 WG, Sercadis®, Revyona®, Scala® czy Serifel® oraz inne produkty firmy BASF, są dostępne u Autoryzowanych Dystrybutorów . Zakup od autoryzowanych partnerów daje gwarancję, że środki ochrony roślin są oryginalne, przechowywane i transportowane zgodnie z wymaganiami producenta, co zapewnia ich pełną skuteczność i wysoką jakość.
Produkty BASF można również znaleźć w sieci sklepów partnerskich „Victoria”, gdzie można liczyć na fachowe doradztwo specjalistów. Doradcy pomogą dobrać odpowiednie preparaty, dopasowane do indywidualnych potrzeb ochrony roślin oraz optymalnego stosowania fungicydów, by zapewnić najlepszą ochronę przed chorobami grzybowymi.
Kupując środki ochrony roślin u autoryzowanych dostawców, masz pewność, że otrzymujesz produkt najwyższej jakości, co przekłada się na skuteczną ochronę drzew pestkowych oraz optymalne plony.