Odmiana mieszańcowa i odmiana populacyjna rzepaku – czym się różnią?

Przeglądając katalogi odmian, możemy natknąć się na dwa rodzaje rzepaku – populacyjny (liniowy) i mieszańcowy (hybryda). Czym różnią się te dwa rodzaje rzepaku? Nazewnictwo to odnosi się do metod prac hodowlanych, ale spróbujmy przyjrzeć się ich efektom, a konkretnie temu co z nich wynika dla plantatora rzepaku.

Odmiany populacyjne czy mieszańcowe – jakie wybrać?

Jednym z pozornie najważniejszych kryteriów stosowanych przy porównywaniu materiału siewnego rzepaku hybrydowego i populacyjnego jest cena. Przyjęła się opinia, że droższy jest rzepak mieszańcowy, a populacyjny nieznacznie tańszy. Nie jest to może przekonanie nieprawdziwe, jednak bezpośrednie porównywanie ceny jednostek siewnych nie daje pełnego obrazu.

Na koszty uprawy rzepaku nie powinniśmy bowiem patrzeć przez pryzmat pojedynczych pozycji w budżecie. Dopiero zestawienie wszystkich nakładów z uzyskanym rezultatem da nam poprawną odpowiedź. Oba rodzaje rzepaku wymagają poniesienia pewnych, nieco różniących się, kosztów, ale także oferują inny poziom plonowania

Rzepak populacyjny – zalety odmiany

Jak już wyżej wspomnieliśmy, na plus rzepaku populacyjnego możemy zaliczyć cenę materiału siewnego. Wielu rolników podkreśla też, że plonowanie odmian liniowych, szczególnie na słabych stanowiskach jest stabilniejsze (choć niższe).

Rzepak mieszańcowy – zalety odmiany

Rzepak hybrydowy jest efektem zaawansowanych prac hodowlanych, obliczonych na konkretny rezultat. Właściwie powinniśmy powiedzieć na wiele różnych rezultatów, gdyż jednym z atutów rzepaku mieszańcowego jest różnorodność cech, które odpowiadają na odmienne potrzeby rolników.

Efektem tej różnorodności jest wyższy potencjał plonowania. Jest to zasługa genetyki, która pozwala na zwiększanie odporności odmian rzepaku ozimego na choroby, wyleganie czy osypywanie. W najbardziej skondensowany sposób zalety odmian mieszańcowych możemy wyrazić w stwierdzeniu, że ich uprawa jest bardzo efektywna.

Rzepak mieszańcowy a populacyjny – najważniejsze różnice

Podsumowując to porównanie, powinniśmy zwrócić uwagę, że lista zalet odmian liniowych jest relatywnie krótka, a w wielu przypadkach może okazać się, że różnice przemawiające za odmianami populacyjnymi ulegają zatarciu.

Koronny argument, czyli niższa cena nasion rzepaku odmian liniowych, rozpływa się w obliczu niższych norm wysiewu hybryd, przy jednocześnie wyższym ich plonowaniu. Trudno wyobrazić sobie intensywną uprawę rzepaku bez odmian mieszańcowych, gdyż w wielu wypadkach oznaczałoby to niewykorzystany potencjał stanowiska.

Czym kierować się przy wyborze odmiany?

Wybór odmian rzepaku zależy od różnorodnych czynników. Wśród istotnych kryteriów należy uwzględnić odporność na choroby, wymagania glebowe oraz tolerancję na okresowe niedobory wody. Często, priorytetowo, traktujemy potencjał plonowania. Niemniej jednak kluczowe jest dostosowanie odmiany rzepaku do warunków lokalnych, bez tego maleje znaczenie potencjału plonowania i pozostałych cech odmian rzepaku .

W tym świetle odpowiedź na pytanie, czy wybrać rzepak populacyjny, czy mieszańcowy, staje się drugorzędna. Rzepak bowiem powinien przede wszystkim być dopasowany do stanowiska, na którym będzie uprawiany, a to czy będzie to hybryda, czy liniówka wynika już z owego dopasowania.